تخمین تابع تقاضای دارو برای خانوارهای ایرانی با رویکرد داده های ترکیبی؛

دریافت: 17/3/93 پذیرش: 5/7/93     مقدمه: رشد هزینه های دارویی منجر به بالارفتن هزینه های سلامت می شود و دلیل آن می تواند افزایش قیمت، میزان مصرف داروها و یا هر دو باشد. هدف مطالعه حاضر، بررسی عوامل تأثیرگذار بر تقاضا و مخارج دارو بود.   روش کـار: مطالعه حاضر، یک پژوهش سری زمانی گذشته نگر بود که به روش پانل تحلیل شد. مطالعه حاضر با استفاده از اطلاعات پرسشنامه هزینه- درآمد خانوار مرکز آمار ایران، طی سال های 90-1383 برای خانوارهای شهری و روستایی کشور انجام شد. برای تعیین تأثیر متغیرهای مستقل روی مخارج دارویی از نرم افزار eviews استفاده شد.   یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ضریب لگاریتم قیمت دارو برای خانوارهای شهری 18/0 ± 92/0 و برای خانوارهای روستایی 12/0 ± 37/0 و از نظر آماری معنادار بود. بنابراین کشش قیمتی دارو در مناطق شهری برابر با 08/0 و در مناطق روستایی 63/0 بود. اگرچه در هر دو گروه، تقاضای دارو کشش کوچک تر از یک داشت، خانوارهای روستایی در پاسخ به تغییرات قیمت، حساسیت بیشتری نشان می دادند. ضریب لگاریتم درآمد که نشان دهنده کشش درآمدی مخارج دارو است برابر 11/0 ± 35/0 برای خانوارهای شهری و 09/0 ± 94/0 برای خانوارهای روستایی بود که در هر دو گروه بیانگر ضروری بودن دارو می باشد.   نتیجه گیری: با توجه به کم کشش بودن دارو در مناطق شهری و روستایی، می توان گفت افزایش قیمت داروها با درصدی مشخص، مصرف دارو را در کشور به همان میزان کاهش نداده است. بنابراین با توجه به این که کاهش قیمت دارو، نمی تواند انگیزه زیادی در جهت افزایش مصرف ایجاد کند، ورود بیشتر بیمه در این بازار موجب افزایش کارایی در مصرف خواهد شد.